Warszawa 2023, s. 235.

Marcin Florian Gawrycki – profesor zatrudniony na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Autor publikacji poświęconych Ameryce Łacińskiej, między innymi Chrystus jada cuy. Latynoamerykańska sztuka kulinarna nie od kuchni (2014) oraz sześciotomowej serii Latynoamerykańskie koncepcje stosunków międzynarodowych (2015). Szczęśliwy tata małej Zosi i jeszcze mniejszej Helenki.

Przedmiotem niniejszej opowieści jest terytorium leżące między rzekami Itatą a Toltén, które podczas hiszpańskiego podboju zostało nazwane Araukanią (Araucanía). Było i jest ono zamieszkiwane przez ludy Mapuches. Obecnie obszar ten z grubsza odpowiada chilijskim regionom Araucanía i Biobío. Araukania stanowi niezwykły przypadek w historii Ameryki Łacińskiej, gdyż Mapuches stawiali skuteczny opór hiszpańskiemu podbojowi podczas całego okresu kolonialnego (co znane jest jako wojna Arauco). Dopiero niepodległe Chile, choć nie od razu, było w stanie doprowadzić to skutecznej pacyfikacji tego obszaru. Jednak, jak wykażę w ostatnim rozdziale niniejszej pracy, istniejący tam konflikt nie został rozwiązany wraz z podbojem i jest to jedno z miejsc szczególnie zapalnych na całym obszarze Ameryki Łacińskiej. Oczywiście Araukania jest nierozerwalnie związana z historią Chile. Niemniej jednak do XIX wieku Mapuches i Chilijczycy funkcjonowali w dwóch równoległych światach, które dopiero w ostatnich dwóch wiekach zaczęły się ze sobą zazębiać.

Niniejsza praca jest częścią szerszego projektu, współtworzonego z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, pragnącego przybliżyć polskiemu Czytelnikowi historię zaniedbanego dotąd w polskiej literaturze regionu Karaibów. Do tej pory w niniejszej serii ukazały się szesnaście tytułów, m.in. Historia Trynidadu i Tobago, Historia wysp bezużytecznych, Historia Kuby, Historia Portoryko, Historia Jamajki, Historia Florydy i Luizjany. Historia hiszpańskiego Nowego Meksyku, Kalifornii i Teksasu, Historia Antarktydy.